Powszechnie pojawiająca się nadprodukcja na światowych rynkach drobiarskich, a także postępujący stale wzrost świadomości konsumentów, sprawiają, iż konieczne jest poszukiwanie przez hodowców nowych kierunków produkcji. Działania prowadzone przez ruchy ekologiczne oraz grupy konsumenckie tworzą określone zadania, które stanowią wyzwanie dla producentów żywca drobiowego i jaj. Tworzą się warunki niejako wymuszające w hodowli ekologicznej powrót do starych i sprawdzonych metod żywienia i utrzymania kur, zakładających pełną harmonię z otoczeniem.
Coraz więcej konsumentów, którzy mając do wyboru sporą podaż jaj produkowanych w warunkach produkcji fermowej i intensywnego żywienia, wybiera jaja i mięso drobiu utrzymywanego w warunkach ekstensywnego chowu. Wiąże się to dla nich z pewnością, iż zwierzęta były karmione wcale bądź mało przetworzonymi paszami, nie opierającymi się o surowce GMO i miały dostęp do wybiegów, słońca i świeżego powietrza. Daje to konsumentom nie tylko pewność jakości otrzymywanego produktu ale i komfort psychiczny, nie uczestniczenia w procederze nadmiernego wykorzystywania zwierząt. Takie warunki oferują gospodarstwa prowadzące hodowlę ekologiczną.
Światowy klimat dla hodowli ekologicznej drobiu
Wśród wielkotowarowych producentów jak oraz kurcząt brojlerów chów ekologiczny jest uznawany bardziej jako dodatek do rzeczywistej produkcji lub hobby. Z kolei ekologiczne ruchy konsumenckie nazywane są często kaprysami, jednej i wyjątkowo wybrednej grupy klientów. Jednakże w krajach Europy Zachodniej szacuje się obecnie, iż właśnie ten marginalizowany rodzaj produkcji tworzy obecnie od 8 do 20% produkcji drobiarskiej, a tendencja ta wydaje się nie tylko utrzymywać, ale i stale rosnąć. Z tego też względu nie powinno się pomijać hodowli ekologicznej i konieczne jest uwzględnienie jej potrzeb w zakresie zaopatrzenia w surowce konieczne do produkcji pasz.
Wymogi ekologicznego chowu drobiu
Oparcie się w hodowli o pasze ekologiczne dla kur niosek to nie jedyny wymóg jaki trzeba spełnić aby móc stać się gospodarstwem ekologicznym. Chów ekologiczny drobiu to cały szereg obostrzeń, w dużej mierze związanych z pochodzeniem zwierząt. Drób utrzymywany w gospodarstwie ekologicznym może pochodzić tylko z gospodarstw ekologicznych. Oznacza to, iż wybierając jaja wylęgowe musimy kierować się pochodzeniem konkretnej kury, istotne jest aby miała ona udokumentowany ekologiczny sposób wychowu oraz żywienia.
Nastawiając się na produkcję jaj konsumpcyjnych, dopuszczone jest wykorzystanie kurek będących w wieku do 16 tygodni, pochodzących z chowu konwencjonalnego. Muszą one jednak zostać umieszczone w warunkach ekologicznego żywienia na przynajmniej 6 tygodni, aby ich jajka mogły zostać określone jako produkt ekologiczny. 6 tygodniowy okres żywienia z wykorzystaniem pasz ekologicznych jest wymagany prawnie i dopiero po tym czasie można ubiegać się o przyznanie jajkom z danego gospodarstwa, statusu produktu ekologicznego.
W jakie rasy zainwestować?
Jeśli myślimy o produkcji ekologicznej najlepiej jest wykorzystać rodzime rasy kur. W Polsce rasami rodzimymi są: zielononóżka kuropatwiana, żółtonóżka kuropatwiana oraz Polbar. Cechuje je przede wszystkim wysoka odporność na choroby, są świetnie przystosowane do życia na wolnym wybiegu, a ich jaja i mięso mają wysokie walory smakowe.
Hodowlę ekologiczną drobiu można oprzeć również o krzyżówki kur ogólnoużytkowych powstałe w kraju, typu Masa Astra W i Astra oraz rasy obcego pochodzenia ale tradycyjnie chowane w gospodarstwach, np. karmazyn, Sussex czy Leghorn.
Suplementacja i ochrona przed chorobami w chowie ekologicznym
Niezwykle istotne jest profilaktyczne szczepienie ptaków, już od momentu wylęgu. W momencie gdy eliminujemy z paszy kokcydiostatyki, uzyskanie odporności na schorzenia jest niezbędnym warunkiem prawidłowo prowadzonego chowu ekologicznego. Oczywiści dużą role odgrywa zwiększona odporność na choroby obserwowana u ras rodzimych, ale należy ją dodatkowo wspomóc. Celowe jest wykorzystywanie naturalnych preparatów pochodzenia roślinnego, zwiększających ogólną odporność drobiu na choroby. Tego typu produkty znajdziecie Państwo w ofercie naszej firmy.
Pasze ekologiczne dla kur niosek
Wybierając konkretną metodę ekologicznego żywienia, konieczne jest dostosowanie jej nie tylko do lokalnych możliwości, ale także do wymogów zgłoszonych przez lokalną instytucję certyfikującą. W sytuacji gdy hodowca utrzymuje kury przez okres więcej niż jednego roku, dochodzi do naturalnego procesu przepierzania się ptaków. Warto wspomnieć, że zgodnie z obowiązującymi w UE normami, zabronione jest wymuszanie przepierzania się kur.
Hodowla ekologiczna kur kładzie bardzo mocny nacisk na jakość pozyskiwanego produktu oraz na warunki żywieniowe, jakim poddawane są zwierzęta. Rezygnuje się z żywienia intensywnego, wykorzystywanego w produkcji wielkofermowej na rzecz żywienia ekstensywnego i utrzymania w warunkach zbliżonych do naturalnych bądź też tradycyjnych. Takie podejście zakłada niższą zawartość składników pokarmowych w paszach ekologicznych i uwzględnienie w dziennej dawce żywieniowej pasz naturalnych, zebranych przez zwierzęta w czasie żerowania na wolnym wybiegu.
Hodowla ekologiczna zakłada utrzymanie zwierząt w dobrych warunkach bytowych, na co składa się czysta i sucha ściółka, swobodny dostęp do wybiegu, świeżego powietrza oraz promieni słonecznych. Ten typ utrzymania drobiu zakłada także wyższą odporność zwierząt wykorzystywanych w hodowli, uzyskiwaną z cech dziedzicznych oraz maksymalnie zbliżonych do naturalnych, warunków bytowania. W zależności od pojawiających się potrzeb, gospodarstwa ekologiczne mogą wdrażać żywienie ekstensywne lub półintensywne, co w rezultacie przekłada się na pozyskiwanie mięsa i jaj w warunkach zrównoważonego rozwoju produkcji, kontrolowanego przez człowieka i pozwalającego zachować równowagę w środowisku.
Czy ekonomia i ekologia idą w parze?
Wszystkie produkty ekologiczne wymagają pewnych działań przygotowawczych, aby mogły stać się konkurencyjne na współczesnym rynku. Przede wszystkim istotna jest odpowiednia reklama oraz stałe uświadamianie konsumentów, a także wypracowywanie pozytywnych nawyków zdrowego i świadomego odżywiania się. Ogromne znaczenie ma także propagowanie żywności ekologicznej za granicą i stałe rozszerzanie rynków zbytu. Bez podjęcia tego typu działań rozwój produkcji ekologicznej będzie znacznie utrudniony. Wzrost popytu na wyroby ekologiczne stanowi zachętę dla producentów, gwarantującą im zysk z podjęcia tak trudnej gałęzi produkcji drobiarskiej, jaką jest chów ekologiczny.
Potencjalnymi odbiorcami produktów ekologicznych są te grupy konsumentów, które mają już wyrobione dobre nawyki żywieniowe, zwracają uwagę na pochodzenie wybieranych przez siebie produktów i mające określone możliwości finansowe. Pewne warstwy społeczne wymagają ekologicznego pochodzenia produktów głównie z uwagi na możliwości dysponowania znacznymi środkami, przeznaczonymi na zakup dóbr luksusowych, co stanowi pewien wyznacznik zamożności prestiżu. Z tego też względu produkty ekologiczne cieszą się coraz większą popularnością w menu ekskluzywnych restauracji, hoteli czy ośrodków wypoczynkowych.
Popyt, kształtujący ceny stanowi fundamentalny warunek definiujący opłacalność produkcji ekologicznej. Koszt wyprodukowania ekologicznych produktów drobiarskich jest znacznie wyższy niż ten który ponoszą zwykli hodowcy, mniejsza jest z kolei wydajność nieśna kur czy rzeźna kurcząt brojlerów, a także dłuższy ich okres odchowu. Wszystko to wpływa na znacznie wyższą cenę produktów ekologicznych, które cenowo nie są w stanie konkurować z produktami nie ekologicznymi.
Zwiększone koszty produkcji wiążą się z około 25-30% wyższą ceną mieszanek paszowych, a także z większym zużyciem paszy ekologicznej na jednostkę produktu. Nie bez znaczenia są także wyższe ceny zakupu kurcząt, nakłady ponoszone na utrzymanie większych budynków wraz z wybiegami czy chociażby koszty działań marketingowych oraz certyfikacji.
Obecnie, szacunkowo przyjmuje się podwojenie kosztów produkcji. Cena 1 jaja, bądź też 1 kg mięsa, wyprodukowanych w warunkach ekologicznych, potwierdzonych certyfikatami jest przynajmniej dwukrotnie wyższa, porównując do produktów pochodzących z ferm konwencjonalnych. W krajach Europy Zachodniej korelacja ta sięga pułapu do 6 razy wyższego.
